Primaire reflexen
Iedere gezonde baby wordt geboren met een set van Primaire Reflexen (beter bekend als ‘de overlevingsreflexen’) die gedurende het eerste levensjaar geremd moeten worden en verdwijnen. Wanneer dit niet op de juiste tijd gebeurt, blijven sommige Primaire Reflexen actief in het lichaam (ongeremd aanwezig) waardoor ze later de bewegingscontrole, oogfunctionering, oog-handcoördinatie, evenwicht en waarnemingsvermogen, en alles wat daar mee samenhangt kunnen vertragen of hinderen.

Bij een goede ontwikkeling van baby’s zie je drie groepen van reflexen: de Primaire Reflexen, de Overgangs Reflexen en de Posturale Reflexen.
Als de ontwikkeling niet goed verloopt en de Primaire reflexen niet geïntegreerd worden, maar in restant vorm aanwezig blijven, dan heeft dat negatieve gevolgen voor de verdere ontwikkeling van het kind. Leerproblemen, concentratieproblemen, visuele problemen, het is slechts een greep uit de mogelijke gevolgen.

Gelukkig is het mogelijk om via een gericht oefenprogramma alsnog de integratie van reflexen voor elkaar te krijgen.

De Primaire Reflexen ontwikkelen zich al in de baarmoeder. Het gaat hierbij om vlucht- of vechtreflexen en overlevingsreflexen die ons in staat stellen om goed door onze eerste levensmaanden te komen. Deze reflexen worden gestuurd door de hersenstam en zouden op z’n laatst zo’n zes maanden na de geboorte onder controle moeten zijn van een hoger deel van de hersenen.

Functie van Primaire Reflexen
Primaire reflexen ontwikkelen en transformeren zich vanaf de vijfde week in de baarmoeder tot ongeveer vier maanden na de geboorte. Ze vormen de bouwstenen van de verdere ontwikkeling.

Als een of meer van de Primaire reflexen niet onder controle gebracht wordt maar in restvorm aanwezig blijft, dan vormt dat een enorme drempel in de totale ontwikkeling van het kind.

Symptomen die op de aanwezigheid van ongeremde primaire reflexen wijzen:

Bewegen algemeen:

• heeft niet gekropen als baby,
• houterige motoriek,
• op de tenen lopen,
• stoot overal tegenaan,
• verkrampte fijne motoriek,
• kan niet stil zitten.

Boven de acht jaar:

• hyperactief of oververmoeid gedrag,
• ongecoördineerde bewegingen, ook bij gymnastiek,
• tong- en mondbewegingen tijdens bezigheden met de handen,
• hoofdbewegingen tijdens het lezen.

Oogbewegingen:

• heeft geen totaalbeeld,
• trillende oogleden,
• heen-en-weer schietende ogen,
• kan niet focussen,
• richt de ogen verkeerd (oogsamenwerkingsproblemen en fixatie disparatie).

Kan niet of moeilijk:

• zwemmen,
• ballen vangen,
• fietsen,
• huppelen,
• gedifferentieerde bewegingen maken,
• touwtjespringen,
• evenwichtsspelletjes,
• meerdere dingen tegelijk doen,
• is gauw afgeleid,
• overgevoelig voor geluiden,
• lichtprikkels.

Houding:

• spiertonus (spierkracht) te slap of te verkrampt,
• benen achter stoelpoot gehaakt tijdens schrijven of lezen,
• op een been zitten,
• hoofd in handen steunen aan tafel,
• ingezakte borst, scoliose,
• opgetrokken schouder.

Vaardigheden leren: 
Alle automatiseringsprocessen verlopen moeizaam of blijven achterwege. Overmatig morsen tijdens het eten, geen ruimtelijk inzicht. Deze items vind je vaak vertaald in een lage performale score bij een intelligentietest.

Moeite met:

• fijne motoriek,
• pen vasthouden,
• schrijven en overschrijven,
• stoot overal tegenaan,
• lezen, rekenen, spellen, tijdsbesef, klokkijken,
• minder goede performale vaardigheden en performale intelligentie.

Fysiek, psychisch:

• misselijkheid bij beweging (wagenziek) ook in relatie tot ogen,
• vaak hoofdpijn,
• allergie,
• lage zelfwaardering,
• emoties zijn zeer heftig en onstabiel.

Uiteraard zullen deze symptomen zelden allemaal tegelijk voorkomen.

Samenvattend
Een kind met ongeïntegreerde reflexen is een kind met een neuromotorische onrijpheid.

Het gevolg is dat bepaalde zaken niet gemakkelijk of soms zelfs helemaal niet lukken. Denk daarbij bijvoorbeeld aan lezen, schrijven of rekenen, maar ook aan concentratie- en geheugen.

Als Psychomotorisch leer- en gedragsspecialist en RMT beoefenaar beschik ik over de expertise om te testen op de aanwezigheid van ongeïntegreerde of niet ontwaakte reflexen.

Door mijn opgedane kennis ben ik in staat om verbanden in kaart te brengen tussen ongeremde reflexen en de visuele informatieverwerking, de auditieve informatieverwerking, de neurologische- en motorische ontwikkeling en leerproblemen.

De aanwezigheid van ongeremde reflexrestanten verdwijnt niet uit zichzelf. Er moeten speciale oefeningen gedaan worden. Dit doen we aan de hand van een speciaal trainingsprogramma.

Het trainingsprogramma is bedoeld om de basale hersenstructuur te herstellen, zodat hogere hersenfuncties een kans krijgen zich juist te ontwikkelen. Hierbij moet onder meer gedacht worden aan concentratie, taal, sociale vaardigheden, schoolse leervaardigheden. Door middel van natuurlijke bewegingen leer je de hersenen nieuwe verbindingen te maken, wat gunstig is voor de algehele balans. 

Blijft dat achterwege, dan zal bij leerproblemen ongeacht de vorm van begeleiding en remedial teaching, het resultaat sterk tegenvallen. Daarnaast wordt via onderzoek het steeds duidelijker dat ongeïntegreerde reflexen op latere leeftijd in verband gebracht kunnen worden met tal van lichamelijke klachten.

Werkwijze
Tijdens de behandeling worden er oefeningen uitgelegd en voorgedaan. Ouders zijn tijdens de behandeling aanwezig en kijken mee hoe zij de oefeningen thuis kunnen uitvoeren. Na 2 tot 3 weken komen jullie terug en gaan we bekijken hoe het met de reflexen gaat en of er nieuwe oefeningen meegegeven kunnen worden.

Bron: CNLS